وقتی برای موتور درایوی را انتخاب می‌کنیم، اولین سؤالی که از خودمان می‌پرسیم این است : « موتور چه توانی دارد؟ » و سپس با دقتی کامل، درایوی با توان مشابه موتور را انتخاب می‌کنیم. اما این تصور اشتباه است و فقط با در نظر گرفتن فقط همین یک عامل، انتخاب درایو به فرآیندهای صنعتی و دستگاه‌ها آسیب وارد میکند. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، باید با عوامل مختلف در انتخاب درایو آشنا باشیم. در این مقاله، شش عامل اصلی در انتخاب صحیح درایو را بررسی کرده‌ایم.
عوامل مهم در انتخاب اینورتر
به طور کلی، برای انتخاب بهترین درایو، باید شش عامل اصلی را در نظر بگیریم. هر یک از این عوامل، به زیرعامل‌هایی تقسیم می‌شوند که در انتخاب درایو برای موتور به ما کمک می‌کنند.
1. مشخصات شبکه
برای راه‌اندازی موتور با درایو، باید درایوی انتخاب کنیم که قابلیتِ اتصال به شبکه برق موجود را داشته باشد. از مشخصات شبکه باید دو عامل زیر را در نظر بگیریم :
نوع برق ورودی
در شبکه برق ایران، برق متناوب برای نیازهای صنعتی به کار می‌رود. برق متناوب بر اساس تعداد فاز به دو دسته تک‌فاز و سه‌فاز تقسیم می‌شود. در انتخاب درایو، توجه به این نکته امر ضروری است. به عنوان مثال، اگر در یک کارگاه تنها برق تک‌فاز موجود باشد و قصد راه‌اندازی موتور سه‌فاز با درایو داشته باشیم، باید از درایوهای تک‌فاز به سه‌فاز استفاده کنیم. بنابراین، اگر شما یک فروشنده درایو یا مجری پروژه‌های صنعتی هستید، حتماً از نوع برق ورودی در محل پروژه اطمینان حاصل کنید
ولتاژ شبکه
برای راه‌اندازی یک موتور در شبکه سه‌فاز ۳۸۰ ولتی، علاوه بر تعداد فازِ برق ورودی، باید ولتاژ شبکه را هم در نظر بگیریم. ولتاژهای استاندارد در کشورهای مختلف متفاوت است. در کشور ما، ولتاژهای ۲۳۰-۲۲۰ ولتِ تک‌فاز و ۴۰۰-۳۸۰ ولتِ سه‌فاز استاندارد هستند، اما در کشورهای دیگر از ولتاژهای ۱۱۵ ولت تک‌فاز یا ۲۲۰ ولت سه‌فاز نیز استفاده می‌شود. اگر برای راه‌اندازی یک موتور در شبکه سه‌فاز ۳۸۰ ولتی، بدون در نظر گرفتن ولتاژ شبکه، از یک درایو سه‌فاز با ولتاژ ۲۲۰ ولت استفاده کنیم، پس از سیم‌کشی ورودی درایو و وصل برق، ممکن است با صدای ترکیدن مدارهای ورودی درایو مواجه شویم.
2. پارامترهای موتور
هر موتور، مشخصات خاص خود را دارد و درایوی که بیش‌ترین انطباق را با مشخصات موتور داشته باشد، انتخاب مناسبی است. از بین پارامترهای موتور باید به این ۳ مورد دقت کنیم :
توان موتور
توان موتور، که به آن کیلووات (kw) یا اسب بخارِ موتور (hp) نیز می گویند، باید برابر یا کمتر از توان درایو باشد. اگر برای یک موتور توانی به مقدار ۷.۵ کیلووات انتخاب کنیم در حالی که یک درایو به مقدار ۵.۵ کیلووات دارد، نمی توانیم از موتور انتظار تامین گشتاور نامی را داشته باشیم. لازم به ذکر است که اگر توان درایو (کیلووات) بسیار بیشتر از توان موتور باشد، احتمالاً برخی از پارامترهای حفاظتی درایو به درستی عمل نکنند.
جریان بار کامل
عامل اصلی در انتخاب درایو، میزان جریانی است که موتور در بار نامی خود به آن نیاز دارد. این جریان به عنوان جریان بار کامل یا FLA شناخته می‌شود که مخفف کلمات Full Load Amps است. برای دستیابی به عملکرد بهینه موتور، جریان خروجی درایو باید برابر یا بیشتر از FLA موتور باشد.
سرعت موتور
هر موتور دارای سرعت نامی یا revolutioms per minute (RPM) است. درایوی که برای موتور انتخاب می کنیم باید قابلیت کنترل سرعت این موتور را داشته باشد. برای مثال، اگر یک اسپیندل (موتور با سرعت بالا) دارای 18,000 دور و 4 قطب باشد، برای راه اندازی آن باید درایوی انتخاب کنیم که فرکانس خروجی آن حداقل 600 هرتز باشد.
3.شرایط پروژه
در نظر گرفتن نیازها و شرایط خاص پروژه در انتخاب اصولی درایو به ما کمک میکند. با بیان ۳ مثال، این عامل را بیشتر بررسی می‌کنیم.
تعداد ورودی‌ها و خروجی‌ها
فرض کنید بخواهیم یک درایو برای راه‌اندازی بوستر پمپ انتخاب کنیم. در این پروژه، دما و فشار نیاز است تا با استفاده از درایو کنترل شوند. بنابراین، برای اتصال سنسورهای فشار و دما به درایو، نیاز به تعداد کافی ورودی آنالوگ داریم. همچنین، کارفرمای پروژه از ما خواسته است که تعداد کافی ورودی دیجیتال برای شستی استارت و استپ در نظر بگیریم. بنابراین، توجه به تعداد ورودی‌های دیجیتال درایو در این مورد بسیار مهم است.
قابلیت اتصال به شبکه
برای کاهش حجم سیم‌کشی و افزایش انعطاف‌پذیری سیستم در پروژه جدید، نیاز داریم تا با استفاده از بستر شبکه، ارتباطی بین درایو و PLC برقرار کنیم. در این پروژه حتما باید یک درایو را انتخاب کنیم که قابلیت شبکه را داشته باشد.
مُدهای کنترلی
برای استارت هر اپلیکیشن صنعتی با استفاده از درایو، باید از یک مد کنترلی خاص استفاده کنیم. بنابراین، برای اجرای پروژه باید یک درایو که مد کنترلی مورد نظر را داشته باشد، انتخاب کنیم.
وِندور لیست کارفرما
فرض کنید که نیاز داریم درایوها را برای خطوط نورد در کارخانه فولاد نصب کنیم. کارخانه‌های بزرگ مانند صنایع فولاد، پتروشیمی‌ها و صنایع نفت و گاز دارای یک لیست مجاز از تامین‌کنندگان هستند. این تامین‌کنندگان موظف هستند تجهیزات لازم برای پروژه‌ها را از این لیست تهیه کنند. این لیست به عنوان وندور لیست (Vendor List) شناخته می‌شود. برای مثال در صنایع فولاد، ما باید حتما از برندهایی مانند زیمنس (Siemens) و آلن بردلی (Allen Bradley) برای انتخاب درایو استفاده کنیم. حتما قبل از اجرای پروژه در صنایع بزرگ، وندور لیست آن کارخانه را بررسی کنید.
4.شرایط محیطی
ویژگی‌های محیطی که قرار است تجهیز در آن نصب شود، از عوامل تاثیرگذار در انتخاب تجهیز است. در ادامه تاثیر شرایط محیطی در انتخاب درایو را بررسی می‌کنیم.
دمای محیط
در هر درایوی یک دمای نامی وجود دارد. در این دما، توان خروجی درایو برابر با توان نامی آن است. به عبارت دیگر، تنها در دمای نامی، می‌توانیم انتظار داشته باشیم تا درایو ۱۰۰ کیلووات توان تولید کند. دمای نامی برای درایوهای مختلف متفاوت است؛ برای برخی از درایوها ۴۰ درجه سانتی‌گراد و برای بعضی دیگر ۵۰ درجه سانتی‌گراد است. (اطلاعات دقیق در مورد دماهای نامی برای هر درایو را در کاتالوگ آنها بیابید). اگر دمای محیط اطراف درایو از دمای نامی بیشتر باشد، توان خروجی درایو کاهش می‌یابد. یک قاعده کلی وجود دارد که بر اساس آن، با هر درجه سانتی‌گراد افزایش در دما نسبت به دمای نامی، توان درایو تا حدود ۱٪-۲/۵٪ کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، درایو LS با توان ۱۰۰ کیلووات، در دمای ۶۰ درجه سانتی‌گراد، توان تحویلی آن ۷۵ کیلووات خواهد بود.
ارتفاع از سطح دریا
ارتفاع، تا دما، یک فاکتور مهم در انتخاب درایو است. یک درایو با قدرت ۱۰۰ کیلووات در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد و ارتفاع ۱۰۰۰ متر از سطح دریا، قدرت نامی را ارائه می‌دهد. با افزایش ارتفاع، هوا نازک‌تر می‌شود و خنک‌کاری دشوارتر است. در صورتی که ارتفاع محل نصب درایو بیشتر از ۱۰۰۰ متر باشد، باید یک درایو بزرگتر را انتخاب کنیم. معمولاً هر ۱۰۰ متر افزایش ارتفاع، ۱٪ رنج قدرت درایو را افزایش می‌دهد. این درصد متفاوت است بسته به برند درایو. بنابراین، بهترین راه برای انتخاب درایو در ارتفاعات بالاتر از ۱۰۰۰ متر، مراجعه به کاتالوگ سازندگان مختلف است.
ضریب نفوذپذیری جامدات و مایعات
در انتخاب درایو، یکی از عوامل تاثیرگذار، میزان نفوذپذیری جامدات و مایعات است که به آن Ingress Protection یا IP اطلاق می‌شود. هر تجهیز دارای یک IP اختصاصی است که از دو رقم تشکیل شده است. رقم اول، نشان دهنده حفاظت تجهیز در مقابل جامدات است و رقم دوم، میزان مقاومت در برابر نفوذپذیری مایعات را نمایش می‌دهد. به عنوان مثال، اگر IP تجهیزی ۶۸ باشد، این بدان معناست که تجهیز در مقابل گرد و غبار محافظت شده است و اگر در عمق زیادی غوطه‌ور شود، آب نمی‌تواند وارد آن شود. جدول ۱ مفهوم رقم‌های IP را نشان می‌دهد.
5.شرایط بازار
تاثیر شرایط اقتصادی و بازار بر انتخاب درایو قابل مشاهده است و خرید درایو بدون در نظر گرفتن این عوامل، برای ما با ضررهای جبران ناپذیر همراه خواهد بود. در ادامه، ما به بررسی این عوامل بیشتر می‌پردازیم.
6.قیمت
در فرآیند خرید هر محصول، هزینه یک عنصر حیاتی است. انجام هر پروژه، با محدودیت بودجه انجام می‌گیرد و تجهیزات بر اساس این بودجه باید انتخاب شوند. قیمت درایو تحت تأثیر عواملی مانند مارک، قدرت و قابلیت‌های ویژه آن تنوع میکند.
7.آموزش
حضور آموزشی برای یادگیری نحوه استفاده از یک تجهیز، باعث افزایش اعتماد ما در خرید می‌شود. فرض کنید در حال اجرای یک پروژه صنعتی هستید و در حال نصب و تنظیم درایو هستید. در صورتی که هیچ منبع آموزشی برای درایوی که خریداری کرده‌اید وجود نداشته باشد، هر گونه خرابی در درایو باعث می‌شود استفاده از آن سخت و حتی غیرممکن شود.
8.خدمات پس از فروش و نیروی متخصص
اگر به عنوان یک کارفرما، در حال انتخاب درایو هستید، سعی کنید درایوی را انتخاب کنید که خدمات پس از فروش و نیروی متخصص آن در دسترس باشد. با این کار، اگر پس از نصب درایو مشکلی پیش آمد، به راحتی می توانید با واحد خدمات پس از فروش تماس بگیرید و مشکل را با آنها در میان گذارید.
آرتا بزرگترین و معتبرترین فروشنده اینورتر هایتک در ایران.
